چند سرطان قابل پیشگیری
پروستات : پروستات از جمله غدد ضمیمه جنسی می باشد که تحت تاثیر هورمون های جنسی رشد کرده و به فعالیت خود ادامه می دهد هیپرپلازی خوش خیم این غده دراکثرسگ های بالای چهار تا پنج سال دیده می شود اما مشکل اینجاست که اکثر تومورهای پروستات بدخیم بوده وباعث مرگ حیوان می شوند.
از جمله علائم بزرگ شدگی این غده می توان به زور زدن و درد یا ناراحتی در حین ادرار، وجود خون در ادرار، ضعف و بی اشتهایی و یا کاهش میل جنسی اشاره نمود.
گرچه تومورهای خوش خیم به راحتی با یک عمل جراحی ساده قابل برداشت می باشند اما مهمترین مشکل در تومورهای پروستات بدخیم بودن انها و تمایل شدید انها به متاستاز است به گونه ای که تشخیص انها در مراحل اولیه نیز شانس زیادی برای موفقیت درمان به وجود نمی اورد.
به علت تاثیر پذیری زیاد پروستات ازهورمونهای جنسی ترشح شده از بیضه بهترین روش برای کاهش خطرات مرتبط با پروستات، عقیم سازی (خارج کردن بیضه ها) می باشد. عقیم سازی در هر سنی میزان خطر را می کاهد اما بهتر است این عمل در سنین پایین تر و قبل از این که تستوسترون زمان کافی برای اثرگذاری نامطلوب بر روی پروستات داشته باشد انجام شود. پس از عقیم سازی معمولا پروستات تا حد قابل ملاحظه ای کوچک شده و علاوه بر کاهش ریسک توموری شدن ان، مشکلات موجود ناشی از هیپرپلازی های خوش خیم نیز رفع می گردد.
تومورپستان: تومورهای پستان متداول ترین توموردرسگ های ماده می باشد. درحدود نیمی ازآنها بدخیم ونیمی دیگرخوش خیم می باشند. این تومورها معمولا درپستانهای عقبی اتفاق می افتند ودرابتدا توده های کوچک وسفتی هستند که درنوک پستان به وجود آمده واغلب قابل حرکت می باشند. این تومورها ممکن است که ازابتدا چند تایی بوده وبه سرعت رشد کنند. تومورهای بدخیم به غدد لنفاوی وریه ها گسترش یافته ومتاستازمی دهند. . برای درمان تومورهای خوش خیم باید اقدام به جراحی نمود. اما درمان تومورهای بدخیم اغلب دشواراست ونتایج مناسبی به دنبال ندارد. به علت تحت تاثیر بودن پستان ها از هورمونهای جنسی و افزایش رشد انها پس از بلوغ، بهترین راه برای پیشگیری از تومورهای پستانی عقیم سازی می باشد.سگهایی که قبل از دو سالگی عقیم شوند کمتربه تومورپستان مبتلا می گردند.گرچه توصیه می شود عقیم سازی قبل ازاولین فحلی(پیش از ظهور علائم بلوغ) باشد که در این صورت ریسک ابتلا به تومورهای پستانی به کمترین حد خواهد رسید.
تومورمقاربتی قابل انتقال: این بیماری با ایجاد تومورهای نرم دردستگاه تناسلی دام نروماده مشخص می شود. راه انتقال بیماری ازطریق جفتگیری با سگ آلوده می باشد وعلائم آن عمدتا شامل خونریزی ازدستگاه تناسلی است. برخی ازبیماران خود به خود بهبود می یابند وبرخی احتیاج به عمل جراحی دارند. دردرمان این بیماران شیمی درمانی واشعه درمانی نیزکاملا موفقیت آمیزاست.
گرچه تومورهای مقاربتی معمولا قابل درمان هستند اما پیشگیری از ایجاد انها مطمئنا راهی ساده تر از درمان است. به علت قابل انتقال بودن این تومورها بهترین راه پیشگیری از انها جلوگیری از جفتگیری های ناخواسته است راهی بدون هزینه و بسیار اسان.
پیشگیری از بیماریهای لثه و دندان
بیماریهای لثه و دندان یکی از مشکلات بسیار شایع در حیوانات خانگی است که با افزایش سن و معمولا در حیوانات چهار سال به بالا به فراوانی دیده میشوند. علت اصلی این بیماریها عدم رعایت بهداشت دهان ودندان و تجمع جرم بر روی دندان هاست. عدم نظافت دندانها و رژیم های غذایی فاقد مواد سخت باعث تشکیل پلاکهای دندانی و با گذشت زمان ایجاد جرمهای سخت بر روی دندان می شود، این جرم ها محل مناسبی جهت تجع باکتریهایی است که به مرور باعث مشکلات لثه و تخریب دندان می شوند.
از مهمترین علائم مشکلات لثه و دندان می توان به بوی بد دهان، تغییر رنگ لثه به قرمز و در موارد شدیدتر بنفش، کاهش اشتها به علت درد و یا لق شدن دندان اشاره نمود.
بیماریهای لثه و دندان در صورت تشخیص به موقع به راحتی قابل درمان می باشند اما معمولا تا زمانیکه به شکل حاد در نیامده باشند خودنمایی نکرده و ممکن است این زمان برای درمان دیر باشد، به همین دلیل بهتر است بیشتر از درمان توجه خود را به پیشگیری از این بیماریها معطوف نماییم.
برای پیشگیری از این مشکلات ساده ترین راه مسواک زدن روزانه یا روز درمیان است، با کمی حوصله و استفاده از خمیر دندانهای طعم دار مخصوص حیوانات به راحتی می توان حیوان را با علاقه کامل ملزم به این کار نمایید.
استفاده از جویدنیهای مخصوص دندان به ویژه انواع فلوراید دار ان و نیز جویدنیهای غیر خوراکی مخصوص نظافت دندانها نیز یک راه ساده تر برای پیشگیری از مشکلات دندانی است.
همچنین در نوع غذایی که به حیوان خانگی خود می دهید دقت کنید مصرف غذاهای خشک و غذاهایی که سختی بیشتر دارند به نوبه خود در حفظ سلامت دندان و کاهش وقوع جرمهای دندانی موثرند.
و بالاخره اینکه در چکاپهای شش ماهه و یا حدکثر سالیانه از دامپزشک، معاینه دندان و دهان حیوان خانگی خود را خواستار شوید تا در صورت عفونتهای لثه برای درمان ان اقدام نموده و یا در صورت وجود جرمهای دندانی با انجام جرمگیری از پیشرفت ان جلوگیری نماید.
دیابت - مهلک اما قابل پیشگیری
بیماری دیابت یا به زبان ساده تر افزایش قند خون و ناتوانی بدن در کنترل ان یک بیماری خطرناک است که با افزایش سن ارتباط نزدیک داشته و در میان حیوانات میان سال و مسن خصوصا با عدم رعایت نکات پیشگیری شیوع بالایی دارد.
دیابت معمولاً حیوانات میانسال و چاق را مبتلا می کند و نرها بیشتر از ماده ها مستعد ابتلا می باشند. گرچه دلیل اصلی وقوع دیابت در حیوانات کاملاً مشخص نشده اما با این حال چاقی (مهمترین عامل مستعد کننده) ، پانکراتیت مزمن ، سایر بیماریهای هورمونی (نظیر پرکاری تیروئید ، بیماری کوشینگ و آکرومگالی) و برخی داروها با این بیماری در ارتباطند.
افزایش تشنگی ،افزایش دفعات و حجم ادرار، ادرار بد بو ،گاهی افزایش اشتها و کاهش وزن ،خستگی و رخوت از جمله علائم دیابت نام برده شده است و با دیدن انها باید به فکر درمان حیوان باشیم. اما شناخت و پیشگیری از این بیماری بسیار اسانتر از درمان ان است.
رعایت برخی اصول در نگهداری روزمره حیوانات می تواند ریسک ابتلا به دیابت را کاهش دهد که از ان جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- ورزش: فعالیت بدنی مستمر یکی از ساده ترین راههای مقابله با این بیماری است. به همین دلیل روزانه 20تا 30 دقیقه پیاده روی و یا بازی هایی که حیوان را به حرکت وادار می کند، توصیه شده است.
2- کنترل رژیم غذایی: کاهش میزان کربوهیدرات غذا و پرهیز از مصرف غذای بیش از نیاز بدن و به طور کلی پیشگیری از چاقی
3- عدم مصرف تنقلات خاص: تشویق حیوانات با شکلات و خوراکی های شیرین و یا پر انرژی یکی از دلایل چاق شدن و مستعد کننده دیابت است.
درمان دیابت بر اساس شدت بیماری انجام می شود. برای حیوانات مبتلا یک برنامه درمانی در نظر گرفته می شود که شامل تزریق انسولین یا تجویز خوراکی آن به همراه تغییر در جیره غذایی است.
اکثر حیوانات مبتلا به دیابت نیازمند تزریق زیرجلدی انسولین بصورت دو بار در روز هستند. این تزریق با آموزش توسط دامپزشک میتواند در منزل انجام شود و بهتر است هر روز در ساعت مشخصی صورت پذیرد. دوز و فاصله تزریق انسولین بر اساس اندازه گیری قند خون و ادرار توسط دامپزشک ممکن است در طول درمان تغییر یابد.
در کنار درمان دارویی تغییر رژیم غذایی هم بسیار مهم است. چاقی عامل عمده مستعد کننده حیوان به دیابت است لذا اگر حیوان دچار افزایش وزن است حتماً باید به تدریج از وزن او کاسته شود. دامپزشک می تواند یک برنامه مناسب برای کاهش تدریجی وزن دراین زمینه ارائه نماید. رژیم غذایی با فیبر بالا نه تنها می تواند به کاهش وزن کمک کند بلکه در کنترل قند خون هم بعد از خوردن غذا مفید است.
چند ماده مضر برای سگ و گربه
یکی از مهمترین مواد خطرناک برای گربه و سگ داروهای مسکن می باشند
داروهای مسکن متداول (استامینوفن، ایبوپروفن، اسپرین و کورتن ) که به طور کلی ضد درد ، ضد تب و ضد التهاب می باشندبه دلیل استفاده فراوان و روزمره برای همه به خوبی شناخته شده اند و بسیاری از افراد انها را برای خود و دیگران بدون هیچگونه تردیدی تجویز می کنند اما همین سهولت مصرف در انسان گاهی باعث می شود که مصرف انها در حیوانات نیز امری عادی و بی خطر جلوه کند
اما به دلیل فقدان برخی انزیم های متابولیزه کننده این داروها در بدن حیوانات مصرف انها منجر به مسمومیت سگ و گربه شده و گاه شدت این مسمومیت به قدری است که علیرغم شروع درمان نمی توان امیدی برای بهبود حیوان قائل شد.
برای مثال سگ به مصرف استامینوفن و گربه به مصرف استامینوفن و آسپرین به شدت حساسند. خوردن یک قرص استامینوفن می تواند منجر به مرگ گربه شده و در سگ بسته به جثه اش باعث خونریزی از دستگاه گوارش گردد.
همینطور مصرف کورتون های خوراکی به مدت طولانی (بیش از 3 روز) می تواند منجر به خونریزی از دستگاه گوارش به ویژه در سگ گردد.به همین دلیل در صورتی که شما در حیوان خانگی خود علائمی از درد و یا تب مشاهده می کنید بلافاصله به دامپزشک مراجعه نموده و از مصرف خودسرانه هر نوع دارو پرهیز کنید.شاید این درمان خودسرانه شما نه تنها ناخوشی حیوان را برطرف نکند بلکه درد دیگری بر دردهای او بیفزاید.
مورد دیگر از موارد دردسر ساز در حیوانات خانگی شکلات است که امروزه افراد زیادی از انها به جای تشویق و یا سرگرمی برای حیوانات خانگی خود استفاده می کنند. اما شکلات به دلایل مختلف برای حیوانات مضر است اولا عدم وجود انزیم های متابولیزه کننده شکلات در بدن حیوانات باعث مسمومیت زا بودن ان (به خصوص در موارد مصرف زیاد) برای حیوانات خانگی می گردد از طرف دیگر سگ و گربه در طبیعت حداقل ممکن قند را مصرف می کنند لذا عادت به خوردن شکلات یک تهدید بزرگ برای سلامتی انها و ابتلا به دیابت است که علاوه بر درمان ناپذیر بودن باعث مشکلات زیاد برای حیوان و صاحبش می گردد.
پس اگر دوست دارید سگ یا گربه خود را مورد تشویق قرار داده و یا یک خوراکی غیر از غذای روزمره جهت سرگرمی به او بدهید می توانید از شکلات، بیسکویت و یا تشویقی های مخصوص حیوانات استفاده کنید.