پیشگیری از بیماریهای لثه و دندان

پیشگیری از بیماریهای لثه و دندان

بیماریهای لثه و دندان یکی از مشکلات بسیار شایع در حیوانات خانگی است که با افزایش سن و معمولا در حیوانات چهار سال به بالا به فراوانی دیده میشوند. علت اصلی این بیماریها عدم رعایت بهداشت دهان ودندان و تجمع جرم  بر روی دندان هاست. عدم نظافت دندانها و رژیم های غذایی فاقد مواد سخت باعث تشکیل پلاکهای دندانی و با گذشت زمان ایجاد جرمهای سخت بر روی دندان می شود، این جرم ها محل مناسبی جهت تجع باکتریهایی است که به مرور باعث مشکلات لثه و تخریب دندان می شوند.  

از مهمترین علائم مشکلات لثه و دندان می توان به بوی بد دهان، تغییر رنگ لثه به قرمز و در موارد شدیدتر بنفش، کاهش اشتها به علت درد و یا لق شدن دندان اشاره نمود.

بیماریهای لثه و دندان در صورت تشخیص به موقع به راحتی قابل درمان می باشند اما معمولا تا زمانیکه به شکل حاد در نیامده باشند خودنمایی نکرده و ممکن است این زمان برای درمان دیر باشد، به همین دلیل بهتر است بیشتر از درمان توجه خود را به پیشگیری از این بیماریها معطوف نماییم.

 برای پیشگیری از این مشکلات ساده ترین راه مسواک زدن روزانه یا روز درمیان است، با کمی حوصله و استفاده از خمیر دندانهای طعم دار مخصوص حیوانات به راحتی می توان حیوان را با علاقه کامل ملزم به این کار نمایید.

استفاده از جویدنیهای مخصوص دندان به ویژه انواع فلوراید دار ان و نیز جویدنیهای غیر خوراکی مخصوص نظافت دندانها نیز یک راه ساده تر برای پیشگیری از مشکلات دندانی است.

همچنین در نوع غذایی که به حیوان خانگی خود می دهید دقت کنید مصرف غذاهای خشک و غذاهایی که سختی بیشتر دارند به نوبه خود در حفظ سلامت دندان و کاهش وقوع جرمهای دندانی موثرند.

و بالاخره اینکه در چکاپهای شش ماهه و یا حدکثر سالیانه از دامپزشک، معاینه دندان و دهان حیوان خانگی خود را خواستار شوید تا در صورت عفونتهای لثه برای درمان ان اقدام نموده و یا در صورت وجود جرمهای دندانی با انجام جرمگیری از پیشرفت ان جلوگیری نماید. 

دیابت - مهلک اما قابل پیشگیری

دیابت - مهلک اما قابل پیشگیری

بیماری دیابت یا به زبان ساده تر افزایش قند خون و ناتوانی بدن در کنترل ان یک بیماری خطرناک  است که با افزایش سن ارتباط نزدیک داشته و در میان حیوانات میان سال و مسن خصوصا با عدم رعایت نکات پیشگیری شیوع بالایی دارد.

دیابت معمولاً حیوانات میانسال و چاق را مبتلا می کند و نرها بیشتر از ماده ها مستعد ابتلا می باشند. گرچه دلیل اصلی وقوع دیابت در حیوانات کاملاً مشخص نشده اما با این حال چاقی (مهمترین عامل مستعد کننده) ، پانکراتیت مزمن ، سایر بیماریهای هورمونی (نظیر پرکاری تیروئید ، بیماری کوشینگ و آکرومگالی) و برخی داروها با این بیماری در ارتباطند.

 افزایش تشنگی ،افزایش دفعات و حجم ادرار، ادرار بد بو ،گاهی افزایش اشتها و کاهش وزن  ،خستگی و رخوت از جمله علائم دیابت نام برده شده است و با دیدن انها باید به فکر درمان حیوان باشیم. اما شناخت و پیشگیری از این بیماری بسیار اسانتر از درمان ان است.

رعایت برخی اصول در نگهداری روزمره حیوانات می تواند ریسک ابتلا به دیابت را کاهش دهد که از ان جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1-      ورزش: فعالیت بدنی مستمر یکی از ساده ترین راههای مقابله با این بیماری است. به همین دلیل روزانه 20تا 30 دقیقه پیاده روی و یا بازی هایی که حیوان را به حرکت وادار می کند، توصیه شده است.

2-      کنترل رژیم غذایی: کاهش میزان کربوهیدرات غذا و پرهیز از مصرف غذای بیش از نیاز بدن و به طور کلی پیشگیری از چاقی

3-      عدم مصرف تنقلات خاص: تشویق حیوانات با شکلات و خوراکی های شیرین و یا پر انرژی یکی از دلایل چاق شدن و مستعد کننده دیابت است.  

درمان دیابت بر اساس شدت بیماری انجام می شود. برای حیوانات مبتلا یک برنامه درمانی در نظر گرفته می شود که شامل تزریق انسولین یا تجویز خوراکی آن به همراه تغییر در جیره غذایی است.

اکثر حیوانات مبتلا به دیابت نیازمند تزریق زیرجلدی انسولین بصورت دو بار در روز هستند. این تزریق با آموزش توسط دامپزشک می‌تواند در منزل انجام شود و بهتر است هر روز در ساعت مشخصی صورت پذیرد. دوز و فاصله تزریق انسولین بر اساس اندازه گیری قند خون و ادرار توسط دامپزشک ممکن است در طول درمان تغییر یابد.

در کنار درمان دارویی تغییر رژیم غذایی هم بسیار مهم است. چاقی عامل عمده مستعد کننده حیوان به دیابت است لذا اگر حیوان دچار افزایش وزن است حتماً باید به تدریج از وزن او کاسته شود. دامپزشک می تواند یک برنامه مناسب برای کاهش تدریجی وزن دراین زمینه ارائه نماید. رژیم غذایی با فیبر بالا نه تنها می تواند به کاهش وزن کمک کند بلکه در کنترل قند خون هم بعد از خوردن غذا مفید است.

چند ماده مضر برای سگ و گربه

چند ماده مضر برای سگ و گربه

یکی از مهمترین مواد خطرناک برای گربه و سگ داروهای مسکن می باشند

داروهای مسکن متداول (استامینوفن، ایبوپروفن، اسپرین و کورتن ) که به طور کلی ضد درد ، ضد تب و ضد التهاب می باشندبه دلیل استفاده فراوان و روزمره برای همه به خوبی شناخته شده اند و بسیاری از افراد انها را برای خود و دیگران بدون هیچگونه تردیدی تجویز می کنند اما همین سهولت مصرف در انسان گاهی باعث می شود که مصرف انها در حیوانات نیز امری عادی و بی خطر جلوه کند

اما به دلیل فقدان برخی انزیم های متابولیزه کننده این داروها در بدن حیوانات مصرف انها منجر به مسمومیت سگ و گربه شده و گاه شدت این مسمومیت به قدری است که علیرغم شروع درمان نمی توان امیدی برای بهبود حیوان قائل شد.

برای مثال سگ به مصرف استامینوفن و گربه به مصرف استامینوفن و آسپرین به شدت حساسند. خوردن یک قرص استامینوفن می تواند منجر به مرگ گربه شده و در سگ بسته به جثه اش باعث خونریزی از دستگاه گوارش گردد.

همینطور مصرف کورتون های خوراکی به مدت طولانی (بیش از 3 روز) می تواند منجر به خونریزی از دستگاه گوارش به ویژه در سگ گردد.به همین دلیل در صورتی که شما در حیوان خانگی خود علائمی از درد و یا تب مشاهده می کنید بلافاصله به دامپزشک مراجعه نموده و از مصرف خودسرانه هر نوع دارو پرهیز کنید.شاید این درمان خودسرانه شما نه تنها ناخوشی حیوان را برطرف نکند بلکه درد دیگری بر دردهای او بیفزاید.

مورد دیگر از موارد دردسر ساز در حیوانات خانگی شکلات است که امروزه افراد زیادی از انها به جای تشویق و یا سرگرمی برای حیوانات خانگی خود استفاده می کنند. اما شکلات به دلایل مختلف برای حیوانات مضر است اولا عدم وجود انزیم های متابولیزه کننده شکلات در بدن حیوانات باعث مسمومیت زا بودن ان (به خصوص در موارد مصرف زیاد) برای حیوانات خانگی می گردد از طرف دیگر سگ و گربه در طبیعت حداقل ممکن قند را مصرف می کنند لذا عادت به خوردن شکلات یک تهدید بزرگ برای سلامتی انها و ابتلا به دیابت است که علاوه بر درمان ناپذیر بودن باعث مشکلات زیاد برای حیوان و صاحبش می گردد.

پس اگر دوست دارید سگ یا گربه خود را مورد تشویق قرار داده و یا یک خوراکی غیر از غذای روزمره جهت سرگرمی به او بدهید می توانید از شکلات، بیسکویت و یا تشویقی های مخصوص حیوانات استفاده کنید.

افزایش وزن حیوانات خانگی

چاقی یکی از عارضه های معمول تغذیه‌ای در حیوانات کوچک به شمار می آید.بر اساس مطالعات انجام یافته تخمین زده می شود که ٢٥ تا ٦٦ ٪ سگ ها دارای افزایش وزن زیادی هستند. به جرات میتوان گفت این مشکل شایع ترین بیماری در بین این دسته حیوانات است که توسط صاحبانشان جدی گرفته نمیشود.

چاقی با افزایش سن بیشتر تظاهر پددا می کند. نژادهای بیگل ، داشهوند ، لابرادور ، رتوایلر ، کولی ، کایرن ، وست هایلند وایت و اسکاتیش تریر مستعد به چاقی می باشند. میزان چاقی در سگ های ماده بیشتر از سگ های نر بوده و معمولا این حالت در سگ های عقیم دو برابر دیگر حیوانات سالم می باشد.

عمومی ترین عامل چاقی در حیوانات کوچک خوردن بیش از حد غذا نسبت به میزان صرف انرژی است.  خوردن بیش از حد غذا در سنین کم ( ٤ – ٦ ماه اولیه زندگی سگ ) باعث افزایش تولید سلول های چربی گردیده و سگ را به چاقی مستعد می کند.

عدم فعالیت فیزیکی نیز یکی دیگر از عوامل مهم  چاقی می باشد. تعداد سلول های چربی  با گذشت سن افزایش می یابد و در کنار کاهش میزان متابولیسم پایه با افزایش سن موجبات چاقی را فراهم می اورد.

 برخی اختلالات هورمونی که متاسفانه رو به افزایش نیز می باشند نظیر کم کاری غده تیروئید ،کم کاری غده ادرنال ، عدم تعادل قند خون و... نیز در ایجاد چاقی و افزایش وزن تاثیر به سزایی دارند.

به هر حال چاقی در حیوانات باید جدی گرفته شده و مورد درمان قرار بگیرد.مواردی از چاقی که ناشی از بیماریهاست توسط دامپزشک بررسی شده و مورد درمان قرار می گیرد اما اصول درمان چاقی در حیوانات خانگی بر پایه محدود کردن دریافت انرژی و افزایش فعالیت بدنی می باشد.

 کارخانه ها بر اساس فرمولهای غذایی معرفی شده توسط متخصصین این فن اقدام به تولید محصولات رژیمی میکنند. این غذاهای رژیمی انرژی (کالری) و چربی کمتری داشته اما در عوض حاوی مقادیر بیشتری فیبر ،پروتئین و مواد مغذی هستند. به همین خاطر این نوع غذا ها بدون اینکه کمبود تغذیه ای ایجاد کنند باعث سیر شدن حیوان میشوند. غذاهای حاوی فیبر به حیوان احساس سیری میدهند بدون اینکه کالری اضافی وارد برنامه غذایی شود. این کار باعث میشود حیوان کمتر به دنبال غذا خوردن باشد.

نوع و میزان فعالیت ،بسته به شرایط بدنی هر حیوان متفاوت است. برای سگ ها پیاده روی ،دویدن بر روی ترد میل ،طولانی تر کردن زمان بازی(پرتاب توپ یا اسباب بازی و آوردن آن) و پخش نمودن غذا در گوشه کنار خانه از جمله این فعالیت ها هستند. برای گربه ها استفاده از نور لیزری و اسباب بازی های پر دار باعث تحریک رفتار شکار و کمین انها گشته که می تواند برای افزایش فعالیت بدنی حیوان بسیار مفید باشند.

با این وجود تاثیر محدود نمودن میزان انرژی غذایی برای کاهش وزن بسیار بیشتر از افزایش فعالیت بدنی میباشد. به طور کل باید گفت که افزایش فعالیت بدنی روشی تکمیلی برای تسریع روند رسیدن به هدف که همان کاهش وزن است می باشد.

در پایان باید گفت انچه از دست صاحبان حیوانات برمی اید تا پیش از بروز چاقی موجبات پیشگیری از این معضل جدی را فراهم کنند اجرای یک برنامه غذایی منظم حاوی مقادیر مناسب از ترکیبات گیاهی نظیر هویج، اسفناج ،نخود فرنگی ،کلم و... در کنار انجام روزانه سی دقیقه پیاده روی یا بازی همراه با جست و خیز می باشد.

عقیم سازی سگ وگربه

عقیم سازی سگ و گربه

در رابطه با عقیم سازی حیوانات خانگی نظرات متفاوتی وجود دارد و برخی کلا این کار را خلاف اخلاق و ظلم به حیوان می دانند. اما جدای مزایایی که این عمل در سلامت و اینده حیوان دارد و به ان اشاره خواهیم کرد باید به این نکته توجه کرد که یک حیوان خانگی ، نظیر یک حیوان ازاد در طبیعت نیست ،غرایز و خلق و خوی این حیوان به گونه ای دیگر تغییر یافته و لذتها و غرایز دیگری برای ان ایجاد شده است که می توان گفت به طور کلی انرا از یک حیوان ازاد در طبیعت متفاوت نموده است.

یک حیوان غیر اهلی هیچگاه از نوازش شدن توسط صاحبش لذت نمی برد ،هیچگاه حاضر به فداکاری و نثار جانش در راه او نیست و ...

یکی از دلایلی که طرفداران عقیم سازی برای توجیه اینکار ارائه می کنند، جلوگیری از کشته شدن حیوان در اثر تصادف با اتومبیل ها ویا  در اثر بی غذایی و اوارگی ناشی از پرسه زدن و گم شدن ناشی از غرایز جنسی در فصل تولید مثل می باشد.

همچنین عقیم کردن حیوانات نر ریسک ابتلا به تومورهای بیضه و مشکلات پروستات را از بین می برد .خیلی کم دیده می شود که حیوانات نر عقیم شده در فصول جفتگیری خانه را جهت یافتن جفت ترک کنند و مشکلات متعاقب انرا دچار شوند.

در این مورد یکی از بزرگترین نگرانی ها غده پروستات است که تحت تاثیر هورمون تستوسترون در طول زندگی حیوان به تدریج بزرگ می شود و موجبات درد و ناراحتی حیوان را فراهم می اورد،  با افزایش سن گاهی آنقدر بزرگ می شود که در روند طبیعی تخلیه مدفوع اختلال ایجاد می کند و حتی گاهی تحت نفوذ هورمون تستوسترون شاهد عفونت پروستات نیز هستیم . با عقیم کردن به طرز چشمگیری پروستات کوچک شده و و به این ترتیب هم از التهاب و عفونت پروستات و هم از سرطان خوش خیم آن که با افزایش سن به آن مبتلا می شود پیشگیری می شود. یکی دیگر از منافع  عقیم کردن پیشگیری از انواع فتق ها و تومور هایی است که اطراف بیضه ها و زیر مقعد بوجود می آیند و باعث ترشحات زیاد اطراف غشا ی بیضه می شوند.

از جمله تاثیرات مثبت عقیم سازی حیوانات نر  در رفتارانها می توان به کاهش پرسه زدن ها وزوزه کشیدن های بی دلیل ،کاهش رفتارهای خشونت آمیز با سایر سگهای نر ،کاهش علامت گذاری و ادرارکردن در محل های مختلف ،کاهش انجام حرکات جفت گیری و سوار شدن بر اشیاء اشاره کرد.

در مورد حیوانات ماده  نیز بهتر است قبل از کامل شدن بلوغ جنسی عقیم  شوند و این کار ریسک بروز تومور پستان ،سرطان تخمدان و عفونت رحم را در آنها کاهش می دهد (تمامی این بیماریها غیر قابل درمان بوده و یا درمان آنها بسیار پرهزینه و پر دردسر می باشد).

سگ یا گربه ماده ای که قبل از شروع اولین سیکل فحلی خود عقیم می شود احتمال ابتلا به سرطان پستان در آن تقریبا صفر است. پس از اولین فحلی این احتمال به 7% خواهد رسید.و بعد از دومین فحلی خطر بروز سرطان 25% خواهد بود.

پیومتر یک عفونت بسیار خطرناک رحم می باشد که از میان سالگی به بعد مشاهده می شود و معمولا از  حدود 6 هفتگی سیکل فحلی به بعد دیده می شود.

 در عین حال، با عقیم کردن سگ  و گربه ماده از آمدن حیوانات  همسایه و و لگرد در زمان فحل ، به محل زندگی جلوگیری می شو و نیز ریسک بارداریهای ناخواسته از بین خواهد رفت.

با اندی تامل در موارد ذکر شده هرچند بسیار خلاصه و اجمالی مطرح شد عقیم سازی حیوانات خانگی نه تنها تحمیل یک جبر و ظلم به انها تلقی نمی شود بلکه یک ضرورت لاینفک برای حیوانات خانگی به شمار می رود.