اسهال پاروویروسی یک بیماری خطرناک ویروسی مخصوصا برای توله هاست.این ویروس در دو عضو بدن بیشترین تاثیر گذاری را دارد اول در روده که باعث اسهال و استفراغ شدید می شود و دوم در مغز استخوان که باعث کم خونی شدید و کاهش ایمنی بدن می شود.به این ترتیب به علت کاهش اب بدن خود و کاهش کارامدی سیستم دفاعی بدن در بسیاری از موارد حتی در صورت درمان احتمال زنده ماندن حیوان به حداقل می رسد.
این ویروس ها در محیط بسیار مقاوم بوده و می تواند تا حدود 6 ماه زنده بماند ،بنابراین پارک ،خیابان،حتی خانه و هر فضایی که احتمال حضور مدفوع سگ الوده در ان باشد می تواند ناقل ویروس بوده و باید از ان اجتناب شود.
علایم اولیه بیماری شامل بی حالی،کز کردن و گوشه گیری ، از بین رفتن اشتها و تب است .یکی دو روز بعد از ان استفراغ و اسهال همراه با رگه های خونی دیده میشود.اسهال و استفراغ میتواند در صورت عدم درمان سریعا موجب کم ابی و حتی مرگ توله در نوع شدید بیماری شود.
درمان پاروویروس زمان بر و پر هزینه است و در بسیاری از موارد علیرغم این مشکلات باز هم از درمان پاسخ مناسبی بدست نمی اید و حیوان زنده نمی ماند بنابراین بهرین روش مقابله با پاروویروس، واکسیناسیون به موقع توله سگهاست.
در بدن توله های مادران واکسینه، انتی بادی مادری علیه این ویروس وجود دارد و همین مساله در روند واکسیناسیون توله ها تداخل ایجاد می کند، به خاطر اینکه زمان از بین رفتن انتی بادی درهر توله متفاوت است مطمئن ترین روش این است که تمام توله ها از 6 هفتگی در برابر این بیماری واکسینه شوند.بعد از ان میبایست واکسیناسیون هر 3-4 هفته تا سن 16 هفتگی (چهار ماهگی) تکرار شود.
از سویی دیگر به علت دوره کمون طولانی این بیماری خرید توله را فقط از مرکزی معتبر و شناخته شده انجام دهید و پس از خرید نیز در چکاپ اولیه از دامپزشک خود بخواهید تا با کیت های سریع ازمایشگاهی احتمال الوده بودن توله را به پاروویروس بررسی نماید.
همانند دیگر بیماریهای ویروسی این بیماری نیز درمان قطعی ندارد اما میتوان با انجام درمانهای حمایتی و رسیدگی مناسب باعث شد که دوره ویروس سپری شده تا سگ دوباره قادر به غذا خوردن شود و به زندگی خود ادامه دهد. اغلب توله هایی که تحت درمان های حمایتی قرار نمی گیرند بعد از چند روز در اثر ازدست رفتن اب بدن و یا عفونت ثانویه تلف می شوند.
با این که در صورت مراجعه به موقع به دامپزشک و انجام به موقع درمان می توان جان حیوان را نجات داد اما بعضی وقتها در موارد شدید بودن بیماری و یا پایین بودن سن توله (6-8 هفته ) حتی این درمانها نیز موثر واقع نشده و سگ جان خود را از دست میدهد
دیستمپر یک بیماری ویروسی با درصد شیوع نسبتا بالا و میزان تلفات بسیار بالا در سگهای غیر واکسینه در شمال شرق کشور خصوصا مشهد می باشد. از انجا که میزان ابتلا در توله های 3 تا 6 ماهه به علت کاهش ایمنی مادری و عدم واکسیناسیون، بسیار بالاست این بیماری را بیماری سگهای جوان نیز می نامند.
ویروس از طریق ترشحات تنفسی حیوانات الوده در محیط پخش شده و باعث الودگی سایر حیوانات می شود.
علائم بالینی این بیماری شامل : تب ،ترشحات چشم و بینی، اسهال ،استفراغ، علائم عصبی و تشنج می باشد البته طیف علایم بالینی این بیماری به قدری گسترده است که در برخی متون علمی انرا بیماری هزار چهره نیز نامیده اند.
بیماری در اغلب موارد باعث تلفات بیمار می شود و موارد معدودی از این ابتلا جان سالم بدر می برند البته این نیز مستلزم مراقبتها و درمان به موقع ، پیگیر و گاها خسته کننده می باشد.
تلفات این بیماری به قدری زیاد است که بهترین راه برای حفاظت از جان حیوانات عملا واکسیناسیون توله ها عنوان شده است.
توله های مادران واکسینه نسبت به این بیماری دارای انتی بادی مادری می باشند اما از حدود 6 هفتگی تیترانتی بادی مادری کاهش می یابد و ریسک ابتلا افزایش می یابد لذا توصیه می شود اولین واکسن در این سن یعنی بین 6 تا 8 هفتگی انجام شود و یک ماه بعد تکرار واکسیناسیون صورت پذیرد به علت تداخلات انتی بادی های مادری در تاثیر گذاری واکسیناسیون و ریسک بالای تلفات در ابتلا به این بیماری توصیه می شود در مناطق با میزان الودگی بالا تکرار واکسیناسیون یک بار دیگر نیز صورت پذیرد و پس از ان هر سال یکبار جهت جلوگیری از کاهش تیتر انتی بادی انجام واکسیناسیون ضروری است.
یکی از ویژگی های این ویروس دوره کمون طولانی ان می باشد که باعث می شود از زمان ورود ویروس به بدن تا شروع علائم به مدت 7تا 14 روز حیوان سالم به نظر برسد و هیچ یک از علائم بیماری را نشان ندهد به همین دلیل لازم است در هنگام خرید حیوانات دقت بیشتری اعمال شود، اولا خرید فقط از مکانهای معتبر صورت گرفته و پس از خرید نیز حیوان توسط دامپزشک معاینه شود.
امروزه با رایج شدن کیتهای ازمایشگاهی سریع (rapid test) بدون نیاز به ازمایش خون، فقط با گرفتن چند قطره از بزاق و یا ترشحات بینی حیوان ، در عرض چند دقیقه و با هزینه ای بسیار کم می توان از سلامت حیوان اطمینان حاصل نمود. پس بهتر است در حین معاینه از دامپزشک خود بخواهید از این کیت ها نیز استفاده کند.